Dr Adam Kubacz

                                                              Sport w Miechowicach

W czasach nowożytnych na obszarze ziemi bytomskiej popularną grą były kręgle, w dokumentach XVII-wiecznych pojawiły się wzmianki o tym, że chłopi z okolic Tarnowskich Gór zajmują się tym zajęciem na polach kapusty. Musiała być bardzo popularna wśród okolicznej ludności, skoro w latach 60. XIX wieku F. Pannitz wzniósł własną karczmę z kręgielnią. Świadczyło to o popularności tej gry. W początkach XX wieku ukonstytuował się w Miechowicach związek kręglarski. Rozwój sportu (gimnastyka, gry zespołowe) nastąpił na przełomie XIX i XX wieku.

Początkowo ćwiczenia gimnastyczne odbywały się na terenie placu targowego (Marktplatzu), który znajdował się w południowo-wschodniej części Miechowic, w stronę Karbia, przy obecnej ulicy Warszawskiej. Nadzór nad zajęciami sprawowali nauczyciele: Hanke i Ledwoch. Związek gimnastyczny na terenie rozpoczął swoją działalność w 1902 roku. Należał on do Górnośląskiego Związku Gimnastycznego.  Z biegiem czasu powstały i inne organizacje sportowe Wkrótce też powstało zrzeszenie Spiel- und Sportverein 1912 Miechowitz O.-S.

Od początku XX wieku podobnie, jak w innych miejscowościach na terenie wsi organizowano“ dni gier“ (Spieltag), w których uczestniczyli wybrani chłopcy i dziewczęta. W latach 20. doszło do powstania dużego kompleksu sportowego na terenie po dawnej kopalni galmanu „Maria”. W 1924 roku członkowie związku gimnastycznego w wolnym czasie doprowadzili do powstania sali gimnastycznej. Powstały także 3 place: 2 do ćwiczeń gimnastycznych i 1 przeznaczony do gier sportowych. Założono też korty tenisowe, tor saneczkowy, miejsce do zjazdu na nartach. Jeden plac powstał tuż za dawną kuźnią kopalni „Maria” – adaptowaną na salę gimnastyczną, drugi zaś przy drodze w kierunku dawnej kopalni „Elżbieta” (należącej już do Bobrka). Niestety większość z tych obiektów została zlikwidowana, wkrótce po rozpoczęciu budowy autostrady w 1936 roku. Mniej więcej w tym samym okresie dla ludności wzniesiono basen-Freischwimmbad (niektórzy autorzy twierdzą, że został on zlikwidowany przy tworzeniu nowej szkoły, jednakże z rozmów wiadomo, że korzystano z niego po wojnie). Z uwagi na kryzys gospodarczy nie zrealizowano tych planów. Do popularnych gier zaliczały się piłka nożna, palant, tamburyno, piąstkówka (faustball). Grano także w inna grę karfball[1]. Do najbardziej popularnych  dyscyplin zaliczał się palant. Na terenie Miechowic w 1925 roku. Zorganizowano zawody o puchar przewodni rządu niemieckiego, które zakończyły się zwycięstwem drużyny z Bobrka. Za organizację turnieju odpowiedzialny był dawny miechowicki nauczyciel Rauprich (jako powiatowy opiekun młodzieży nadzorował działalność klubów palanta na terenie powiatu bytomskiego. Pod koniec lat 30. miejscowe towarzystwo sportowe Spiel- und Sportverein 1912 Miechowitz OS.” urządzało często mecze piłkarskie na miejscowym boisku z różnymi rywalami (nie tylko lokalnymi), głównie z „Preussen O9 Beuthen”. Pod koniec lat 30. na terenie Miechowic popularny stał się boks. Kilku miechowiczan zapisanych było do bytomskich organizacji motorowych.

W 1941 roku władze spółki „Preussengrube” wystąpiły z propozycją utworzenia nowego placu sportowego na terenie dawnego dominium, od strony Czarnej Drogi (dziś Dzierżona), przed bramą wejściową do Parku Zamkowego. Potem zaproponowano miejsce w pobliżu szybu „Północnego” pomiędzy kopalnianą cegielnią i jednym ze stawów. Projektantem obiektu (plac

 

[1] Gra koedukacyjna pochodzenia holenderskiego. Drużyna liczyła 4 kobiety i 4 mężczyzn. Boisko do gry podzielone było na 2 strefy: obrony i ataku. Wygrywa ta drużyna, która zdobędzie więcej punktów rzucając do kosza umieszczonego na słupie (bez tablicy) o wysokości 3,5 m. Zasady opracowane z początkiem XX w.

wymiarach 175 na 100 m) miał zostać architekt Meyer. Na plan pierwszy wysuwało się boisko piłkarskie. Inicjatywa ta nie doczekała się jednak realizacji. Boisko powstało po II wojnie światowej w pobliżu pierwotnego miejsca lokalizacji. Plac ten miał także pełnić funkcję miejsca parad i festynów. Miał on służyć również gminie[1].

Sport cieszył się popularnością wśród miejscowej ludności również po zakończeniu wojny. Dużo miejsca zajmował on w szkole. Jego popularyzacji służyły liczne imprezy organizowane na terenie gminy zaraz po wojnie. Dominowała oczywiście piłka nożna i biegi lekkoatletyczne. Niektóre odbywały się w ramach powojennych „Marszów Narodowych”. Bardzo duże sukcesy odnosiła Szkoła Podstawowa nr 31 (przedtem nr 3) przy ulicy Stolarzowickiej 19. Podczas zawodów na szczeblu miejskim uczniowie z SP nr 31 deklasowali młodzież z innych placówek w gimnastyce, lekkoatletyce, piłce ręcznej, biegach narciarskich. Sporty zimowe były na terenie Miechowic bardzo popularne. Na terenie dawnej kopalni „Maria” w latach 20. wytyczono tor saneczkowy. Jednocześnie wykorzystano dawne hałdy do zjazdów narciarskich. Na terenie samych Miechowic nie miała praktycznie konkurentów, co potwierdzają wyniki spartakiad miechowickich. Bardzo często uczniowie zdobywali puchary ufundowane przez kopalnię i elektrownię „Miechowice”. W dniu 20 listopada 1964 roku Przewodniczący Miejskiego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki (MKKFiT) Marian Dąbrowski wręczył szkole Puchar ufundowany na Plenum (MKKFiT). Pozostałe otrzymały kluby i młodzież ze szkół ponadpodstawowych, co dobrze świadczy o osiągnięcia uczniów SP nr 31. Wśród nagrodzonych były: GKS Szombierki, Polonia Bytom, GKS Czarni, III Liceum Ogólnokształcące z Bytomia–Bobrka
 i Technikum Budowlane.


 

[1]APKat, 715 zarząd spółki „Preussengrube”, sygn.254, Betrieben-Sportplatz 1941-1942.

               

Główna